Offset-kwaliteit op digitale drukpersen

In het Intergraf Economisch Report 2025 wordt vooruitgeblikt naar de hoeveelheid geld die verdiend wordt per druktechniek. Het aandeel inkjet en toner wordt elk jaar groter waarbij in 2029 inkjet offset (vellenpers) zou overstijgen. Voor alle duidelijk: dit betekent niet noodzakelijk dat er meer in inkjet wordt gedrukt dan in offset. Het kan evengoed zijn dat de klant meer betaald voor een A4 in inkjet, dan een A4 in offset gedrukt.

Fig. 1. Hoeveel geld wordt er verdiend met welke druktechniek? (bron: 2025_Intergraf_Economic Report)

Nu betekent evolutie vaak dat er verder wordt gesleuteld aan een bestaand ontwerp. Een goede illustratie hiervan is de manier waarop kleur wordt gemanaged op digitale drukpersen. Hier wordt verder gebouwd op de voor offset ontwikkelde kleurprofielen zoals FOGRA39 en FOGRA51. In dit artikel zoomen we in op deze aanpak en reiken we tools aan waarmee je kan verifiëren dat je kleurbeheer correct verloopt.

De kleuren van offset op glanzend gecoat papier

Offset is zonder twijfel de meest gestandaardiseerde druktechniek ter wereld. Offset-inkt en papiersoorten zijn gespecifieerd en met de ‘best practises’ uit ISO 12647-2 garandeert dit voorspelbare drukkleuren. De drukkleuren op gecoat papier vormen de basis van het FOGRA 39 (2004) of FOGRA 51 (2013) kleurprofiel voor gebruik in prepress. Zet je de workflow binnen digitale drukkerijen naast deze van conventioneel offset dan krijg je volgende situaties:

Offset

  • Design/prepress levert printjobs aan op basis van het FOGRA 39/51 – kleurprofiel.
  • De drukkerij belicht de printjobs rechtstreeks op de drukplaat via RIP-compensatiecurves. Met deze platen en het gestandaardiseerde drukproces opstarten eindig je met voorspelbare drukkleuren.

Digitaal drukken

  • Design/prepress levert printjobs aan op basis van het FOGRA 39/51 – kleurprofiel.
  • De kleuren uit de printjob dienen nu geconverteerd te worden naar geschikte data om de digitale printer aan te sturen. Deze kleurtransformatie verloopt volgens gestandaardiseerde methodes maar is niet éénduidig: je hebt verschillende keuze-opties om kleuren te transformeren.
Fig. 2. De workflow voor offset en digitaal printen naast mekaar.

Kleuren transformeren voor de digitale drukpers

Kleurbeheer is gebaseerd op transparante inkten. Standaard zal het kleurbeheer de inkomende offset-kleuren herrekenen in functie van de kleur van je productiepapier. Hoe groter het verschil in papierkleur tussen het offset en digitaal, hoe groter hierdoor de kleurverschillen zullen zijn. Afwijkingen zullen hierbij het meest zichtbaar zijn bij hoog-reflecterende kleuren (geel, pasteltinten,… ).

Tweede aandachtpunt is hoe je digitale printer diep (samengesteld) zwart produceert. Is dit beduidend anders dan samengesteld offset-zwart, dan leidt dit opnieuw tot herberekening van alle (‘perceptueel’) of enkel donkere kleuren (‘black point compensation’). De digitale drukkerij werkt dus niet als een proefprinter voor offsetdruk maar eerder als een kleur-omvormer in functie van de eigenschappen van papier en maximale samendruk.

Fig. 3. Kleurbeheer op digitale drukpersen: offsetkleuren worden omgevormd in functie van de papierkleur en maximale samendruk.

In de ‘hybride’ drukkerij is het doel een digitale print waarbij de kleuren van offset op glanzend gecoat papier zo dicht mogelijk benaderd moeten worden. Bekijken we hoe goed dit lukt door een FOGRA 51-testvorm, afgedrukt op een digitale drukpers (Fujifilm Jet Press) te evalueren (‘The proof of the pudding is in the eating’).

Na het opmeten worden kleurverschillen berekend aan de hand van de ΔE00-kleurverschilformule.  Hierdoor zijn de berekende kleurverschillen het meest in lijn met hoe we de deze visueel ervaren. Deze formule is o.a. normatief voor het beoordelen van contractproeven (ISO 12647-7).

Evaluatie papier en maximale samendruk

De kleur van het productiepapier is bijna identiek met deze van het gecoate offsetpapier (ΔE00 = 1.2). Voor het samengesteld zwart meten we een gelijkaardige score (ΔE00 = 0.8). Hiermee zijn de voorwaarden voor een match offset – digitaal aanwezig.

Evaluatie offset-inktkleuren

Een eerste goede test zijn de offset-inktkleuren en hun overdrukken:

Fig. 4. Een analyse van de offset-inkleuren (gedrukt op een Fujifilm Jet Press)

Gebruik de strenge toleranties uit contractproofing, dan eindig je binnen de halve tolerantie (in groen aangeduid) of tussen halve -en maximale tolerantie (in oranje aangeduid). Dit is al een prima start met een zo goed als niet-te-onderscheiden digitale printkleuren in vergelijking met de originele offsetkleuren.

Evaluatie volledig kleurbereik

Als volgende onderzoeken we kleurverschillen van een volledige kleurkaart. Deze kan je rapporteren via het ΔE00 95% – cijfer. Dit cijfers duidt op het ΔE00-kleurverschil waarbinnen 95% van de vakjes van de kleurkaart gedrukt is. Hiermee komen we een beetje in een surrealistisch situatie: in onze analyse print de digitale pers (een Fujifilm Jet Press) 95% van de testkleuren onder een ΔE00 kleiner dan 1. Dit is eigenlijk een perfecte simulatie van een FOGRA 51-offsetafdruk. Offsetdrukkerijen die FOGRA 51 – gestandaardiseerd zijn, gaan deze nauwkeurigheid nooit behalen. Praktische resultaten van verschillende offsetdrukkerijen leveren een ΔE00 95% -resultaat in bereik 2.4 -3.4!

Fig. 5. Hoe goed kan je de kleuren van een offset-printjob matchen in offset én digitaal?

Conclusies

Elke druktechnologie heeft zijn voor -en nadelen. In geval van offset zullen het vooral de inktkwaliteit en graad van drukstandaardisatie zijn die bepalen hoe goed je een contractproef kan benaderen.

Bij een digitale drukpers is er een simulatieproces dat aan de gang: het doel is de offsetkleuren uit de printjob met behulp van standaard kleurbeheer om te vormen naar digitaal geprinte kleuren. Mits een oordeelkundig gekozen productiepapier en goed afgeregelde maximale samendruk kan je hier een zeer nauwkeurige kleurovereenkomst bereiken.

Met dank aan drukkerij Impressed voor het maken van de afdrukken.