EUDR-X standaard vereenvoudigt invoering EUDR (hopelijk)

Is de sector, na een jaar uitstel, nu wél klaar voor de invoering van de Europese anti-ontbossingswet (EUDR)? De nieuwe EUDR-X standaard zou het digitaal uitwisselen van de vereiste informatie in ieder geval een stuk eenvoudiger kunnen maken.

Precies een jaar geleden schreven we op deze plek ook al eens over de EU Deforestation Regulation (kortweg: EUDR). Brancheorganisaties – waaronder ook Intergraf – eisten destijds uitstel van de wet vanwege onzekerheid in de markt, onduidelijkheid op juridisch gebied en problemen met de technische uitvoering. De invoering van de EUDR werd niet veel later inderdaad vertraagd met twaalf maanden – maar die reservetijd is nu dus alweer bijna voorbij.

Of het inmiddels is gelukt de markt te overtuigen en ook juridisch alles dicht te timmeren, zal nog moeten blijken. Aan de technische uitvoering zal het niet hoeven te liggen, menen de initiatiefnemers van de EUDR-X standaard. De belangstelling voor dit data-uitwisselingsformaat blijkt in ieder geval groot: begin september trok een online Intergraf-webinar over dit onderwerp maar liefst zo’n 700 deelnemers.

Ontbossing tegengaan

De EUDR moet ontbossing tegengaan. De wet eist daarom van bedrijven in specifieke productieketens dat ze steeds moeten kunnen aantonen dat hun grondstoffen uit verantwoorde bron komen – inclusief zelfs de geolocatie ervan. De wet is van toepassing op runderen, palmolie, soja, cacao, koffie en rubber – en alle daarvan afgeleide producten: immers allemaal potentiële oorzaken van ontbossing. En de EUDR geldt eveneens voor pulp, papier en karton, en dus ook voor boeken, kranten, folders, verpakkingen, etiketten, enzovoorts.

Doordat de EUDR van toepassing is op materialen en producten die in de EU worden geïmporteerd, krijgen ook papierfabrikanten, verpakkingsproducenten en drukwerkleveranciers over de hele wereld er mee te maken. Zij moeten aan hun Europese afnemers kunnen aantonen dat ze zich aan de regels houden. En als drukkerij in België moet je ook aan je klanten kunnen uitleggen dat jouw drukwerk voldoet aan de EUDR-regels.

Informatie-uitwisseling automatiseren

Voor veel kleine en middelgrote drukkerijen (en dat betreft verreweg het grootste deel van de grafische industrie) komt het er in de praktijk, kort gezegd, op neer dat vooral de juiste certificaat-nummers bij elke order moeten worden geadministreerd en doorgegeven – de daadwerkelijke ‘due diligence’ controle op de herkomst geschiedt door bijvoorbeeld papierfabrikanten en -toeleveranciers.

Toch kan dit voor problemen gaan zorgen, voorzag het Initiative Online Print (IOP), een samenwerkingsverband tussen 56 online drukkerijen in 6 landen. De leden van IOP verwerken dagelijks talloze on demand drukorders in vaak kleine oplages, legde Dominique Haacke namens IOP uit tijdens het Intergraf-webinar. “Een zeer dynamische productie-omgeving” dus, waarin voor administratieve rompslomp geen tijd is.

Haacke schetste de uitdaging. Voor fabrikanten, toeleveranciers en grote grafische producenten is diverse EUDR-software op de markt gebracht – maar de KMO-bedrijven lijken daarbij te zijn vergeten. Zij krijgen straks dus op allerlei manieren de EUDR-informatie aangeleverd: vanuit die verschillende EUDR-softwarepakketten, maar ook op papieren afleverbonnen, via facturen per e-mail, in XML of bijvoorbeeld middels een kommagescheiden CSV bestand.

Online drukkerijen werken bovendien vaak met meerdere productiebedrijven die ook weer elk hun eigen systeem gebruiken om informatie te verwerken en terug te koppelen. En daarna moet ook nog eens elke klant, en eventuele eindklant, correct worden geïnformeerd. Er is, kortom, dringend behoefte aan een georganiseerde ‘horizontale informatie transfer’.

Licentievrije open source standaard

Haacke en het IOP gingen deze uitdaging aan zoals je mag verwachten van internetondernemers: coderen, programmeren en automatiseren. In samenwerking met de Duitse brancheorganisatie BVDM kwam zo EUDR-X tot stand: een data-uitwisselingsformaat waarmee op eenduidige wijze informatie kan worden verzameld én gedeeld. De op het JSON-formaat gebaseerde standaard (ook geschikt voor XML-bestanden) kan eenvoudig worden geïntegreerd met bestaande ERP- en MIS-systemen: EUDR-X is een licentievrije open source standaard en kan gratis worden gedownload.

Goed voorbereiden

Inmiddels wordt er al uitvoerig getest met EUDR-X. Zo vertelde Triin Nuudi van PrintBest in Estland, dat jaarlijks zo’n 40 miljoen boeken produceert, over haar ervaringen. Zij maakte duidelijk dat EUDR-X van groot belang is voor de soepele uitwisseling van data in de hele keten, maar het is geen wondermiddel: je moet als bedrijf wel degelijk eerst de nodige voorbereidingen treffen.

Verdiep je ten eerste in welke producten wel of niet onder de EUDR-verplichtingen vallen (bijvoorbeeld: boeken van volledig gerecycleerd materiaal vallen er niet onder). Zorg vervolgens dat je weet hoe je aan die verplichtingen moet voldoen (tip: Intergraf heeft daar veel relevante informatie over online staan). En breng dan je toeleveranciers en klanten in kaart om in overleg te bepalen hoe de uitwisseling van data eruit gaat zien.

Wachten op ERP-leveranciers

Ook bij de Mediaprint Gruppe, waar Dominik Haacke CCO is, lopen tests met EUDR-X. “Het aan elk product toeschrijven van de juiste EUDR-informatie is een complexe uitdaging in onze industrie”, stelt hij nog eens vast. Inmiddels is de tweede versie van EUDR-X uitgebracht, met verschillende verbeteringen en toevoegingen.

Volgens Haacke is het nu vooral een kwestie van wachten – “Terwijl we geen tijd te verliezen hebben” – totdat andere partijen in de keten verder aansluiten. Hij waarschuwt: “Tot nu toe hebben bijvoorbeeld ERP-leveranciers nog maar weinig aan implementatie gedaan.” Ook van de Europese Commissie is er nog geen reactie op de EUDR-X standaard. En dat terwijl er nog maar minder dan vier maanden te gaan zijn.