Een nieuw leven voor de Windows 10 pc
De ondersteuning van Windows 10 eindigde op 14 oktober. Microsoft had de beëindiging ruim van tevoren aangekondigd, maar volgens website Statcounter draait nog ruim een derde van de pc’s in België en Nederland op het verouderde systeem. Dat heeft onder meer te maken met het feit dat veel pc’s niet geschikt zijn voor een upgrade naar Windows 11. De software-reus streek met de hand over het hart en (onder voorwaarden) is het mogelijk om nog een tijdje beveiligingsupdates te installeren. Desalniettemin verdwijnt er op korte termijn een enorme stapel pc’s, laptops en tablets in de afvalbak en wordt er flink geïnvesteerd in nieuwe apparaten en software. Weinigen staan er bij stil, maar het kan wel degelijk anders.
Alternatieven
Bijna driekwart van alle organisaties en consumenten in de wereld hebben hun administratie, informatievoorziening, communicatiemiddelen en nog veel meer afhankelijk gemaakt van één platform. Microsoft is overal. In het ziekenhuis, op de ministeries, bij het waterleidingbedrijf, in de kerncentrale en – zeer waarschijnlijk – bij u op het bureau. Het besturingssysteem is zo ingeburgerd, dat het door veel gebruikers als noodzakelijk onderdeel van de computer wordt gezien. Microsoft Office is de facto de standaard voor kantoortoepassingen. De meeste mensen weten niet eens dat er alternatieven bestaan voor Microsoft Teams, laat staan voor Office en Windows.
In werkelijkheid is Microsoft allesbehalve noodzakelijk voor welke toepassing dan ook. Er zijn alternatieven in overvloed en vaak zijn ze stabieler, veiliger en goedkoper – sterker nog, meestal zijn ze gratis. Het bekendste alternatief is uiteraard Apple, maar de producten van deze tech-gigant zijn allesbehalve gratis. Apple heeft zijn vaste plek in de creatieve wereld veroverd (schommelend tussen de 5 en 10 procent marktaandeel), maar in de kantooromgeving brak het nooit door.
Een ander alternatief is het online besturingssysteem Chrome OS. Google heeft er anderhalf procent van de markt mee veroverd. Het is duidelijk dat velen niet warm lopen voor het idee dat alles afhankelijk is van de internetverbinding.
Zowel Microsoft als Apple en Google zijn uiterst succesvolle Amerikaanse commerciële bedrijven. Daar is niets mis mee, maar het is wel opmerkelijk dat zovelen zich neerleggen bij de hegemonie van Microsoft. Het bedrijf heeft zijn sporen verdiend, maar in de loop der jaren zijn er toch genoeg bokken geschoten. Een extra reden om weer eens goed na te denken over de leveranciersgebondenheid aan Microsoft is de onvoorspelbare invloed van de VS op de handelsbetrekkingen en het bedrijfsleven. De EU maakt daarom plannen om minder afhankelijk te worden van onze Amerikaanse vrienden en wat meer op eigen benen te gaan staan. Die Europese plannen worden getypt in Microsoft Word, doorgerekend met Microsoft Excel en gepresenteerd met Microsoft PowerPoint. Zo schieten we niet op.
Gratis
Terug naar die schijnbaar overbodige stapel apparaten die niet geschikt zijn voor Windows 11. Ze zijn (meestal) wel geschikt voor besturingssystemen gebaseerd op Linux. Het draait bijvoorbeeld supersnel op mijn Macbook Pro uit begin 2013 en op mijn Surface Pro 2 uit 2012.
U kunt het gerust uitproberen, want Linux is gratis, net als de pc die u toch al weg wilde gooien. Het systeem is open source, wat betekent dat iedereen de broncode kan inzien en kan bijdragen aan de ontwikkeling. Linux is veiliger dan andere systemen. Dat komt niet alleen doordat de beveiliging beter is geregeld, maar ook omdat hackers er geen tijd in willen steken. Het kraken van Microsoft-producten is veel eenvoudiger en lucratiever. Linux is dan ook de eerste keus bij beheerders van servers. Microsoft speelt de baas op de desktop, maar Linux heerst over het internet. Dat is logisch, want de serverproviders willen niet afhankelijk zijn van de grillen en grollen van een commerciële software-leverancier. Bovendien zorgt Linux voor een enorme kostenbesparing en het systeem is uitstekend geschikt voor servertoepassingen.
Linux is in vele smaken verkrijgbaar, maar al die smaken ondersteunen vrijwel allemaal dezelfde toepassingen. De populairste versies zijn Ubuntu en Linux Mint. De eerste doet een beetje denken aan het Mac-besturingssysteem, de tweede is herkenbaar voor Windows-gebruikers. De installatie is eenvoudig, het systeem is gebruiksvriendelijk en u kunt direct aan de slag. Kantoorsoftware is al geïnstalleerd. Het gaat om LibreOffice, een gratis open source alternatief voor Microsoft Office. De bestanden die u ermee maakt zijn uitstekend uitwisselbaar met andere office-pakketten.
Verder zijn er honderden gratis programma’s beschikbaar, eenvoudig te installeren via de softwaremanager, vergelijkbaar met App Store en Microsoft Store. Zo zijn er allerlei alternatieven voor Adobe software, zoals Gimp (Photoshop), Scribus (InDesign), Inkscape (Illustrator) en Darktable (Lightroom) en nog veel meer. Genoemde voorbeelden zijn overigens ook beschikbaar voor Windows en Mac. Er zijn video-editors, 3D ontwerpprogramma’s, browsers, e-mail-clients, planners, te veel om op te noemen.
Bezwaren
Tegen de enorme marketingmachine achter Microsoft en Apple heeft Linux nauwelijks een verweer. Onbekend maakt onbemind. De meeste systeembeheerders komen dan ook al snel met een waslijst aan bezwaren als ze gevraagd worden naar een overstap op Linux. En eerlijk is eerlijk: tegen de software van Adobe is het voor de alternatieven lastig opboksen – al komen ze een behoorlijk eind. Waarschijnlijk gebruikt u software die alleen onder Windows draait. Het is mogelijk om programma’s te gebruiken in een virtuele Windows-omgeving onder Linux, maar dat is verre van ideaal. De bouwer van uw managent informatiesysteem (MIS) voelt zich niet geroepen om een Linux-versie te maken (al is dat meestal relatief eenvoudig), zolang de klanten Windows blijven gebruiken.
Tegelijkertijd heeft datzelfde MIS vaak online clients die juist prima draaien onder Linux. Voor nog veel meer programma’s geldt dat ze uitsluitend online werken. In dat geval is Windows weggegooid geld. Wat is er tegen om meer dan één besturingssysteem te gebruiken in uw bedrijf? Bij de meeste organisaties is het volkomen normaal dat zowel Mac als Windows wordt gebruikt. Op de telefoon zijn zowel iOS als Android volledig geaccepteerd. Een paar pc’s met Linux zijn een mooie aanvulling. Weggooien kan altijd nog.