Autonoom groeien in de grafische industrie, kan dat nog?
Specialisatie als sleutel tot succes
Veel grafische bedrijven worstelen met hun groeiambities. De marges staan onder druk, en het onderscheidend vermogen lijkt kleiner dan ooit. Blijven concurreren op prijs is geen duurzame strategie, maar hoe zorg je er dan wél voor dat je bedrijf toekomstbestendig groeit? De sleutel ligt in specialisatie. Door te focussen op een niche – zoals luxe verpakkingen, duurzame printoplossingen of gepersonaliseerd drukwerk – creëer je meerwaarde en bouw je aan een sterkere marktpositie. In dit artikel laten we zien waarom specialisatie werkt en hoe je als drukkerij de juiste richting kiest.
Kiezen voor specialisatie
Groei is essentieel om financieel stabiel te blijven en om te kunnen investeren in nieuwe technologieën die de concurrentiepositie versterken. Het stelt je in staat om schaalvoordelen te behalen, kosten te verlagen en nieuwe markten te veroveren. Sommige drukkerijen zoeken groei in overnames, maar dat straalt niet altijd succes uit -vaak gaat het om noodlijdende bedrijven die eerder een blok aan het been worden dan een springplank vooruit. Werken voor grote derde partijen lijkt aantrekkelijk vanwege de volumes, maar dat kan een race naar de bodem worden waar prijs de enige onderscheidende factor is. Tegelijkertijd is de tijd voorbij dat je als drukkerij succesvol kon zijn door alles en iedereen te bedienen in zoveel mogelijk markten. Wie echt toekomstbestendig wil groeien, moet een andere weg inslaan: kiezen voor specialisatie. Niet in het minst omdat bedrijven die autonoom groeien door specialisatie op een natuurlijke manier succes uitstralen.
Specialisatie gaat verder dan het kiezen van een bepaald type product. Het is een strategische keuze waarbij je niet alleen je productaanbod beperkt, maar ook je productiecapaciteit, technologieën, expertises en klantenbestand focust op specifieke behoeften. Dat zorgt ervoor dat je niet wordt gestuurd door de algemene eisen van de markt, maar juist kunt profiteren van de unieke wensen van een specifieke klantengroep.
Solide basis
Specialisatie is de sleutel tot autonome groei omdat het je in staat stelt om je configuraties en processen maximaal te standaardiseren en optimaliseren, en je te concentreren op wat je écht goed kunt. Door je te focussen op een specifieke markt of productgroep, kun je je productieproces veel efficiënter inrichten, met de nadruk op minimale tussenvoorraden en een maximale doorstroom. Dit zorgt ervoor dat je orders snel en foutloos door de productiestraat gaan, wat niet alleen de doorlooptijd verkort, maar ook de kosten verlaagt. Bovendien levert iedere investering in procesverbetering voordelen op voor alle klanten. Je organisatie wordt zo flexibeler en je bent in staat om sneller in te spelen op veranderingen in de markt, zonder afhankelijk te zijn van grote investeringen of overnames.
Specialisatie maakt het daarmee ook eenvoudiger om je IT-systemen optimaal af te stemmen op je (standaard)processen. Nieuwe softwareoplossingen worden makkelijker te implementeren, wat niet alleen de efficiëntie verhoogt, maar ook de nauwkeurigheid van je productie en administratie verbetert. Denk aan het automatisch genereren van werkorders, het volgen van bestellingen in real-time, het toepassen van kwaliteitscontrole en het koppelen van de voorraadplanning aan de productie-/verkoopplanning. Het resultaat is dat je niet alleen sneller kunt produceren, maar ook betere kwaliteit levert, wat je concurrentiepositie versterkt.
Specialistische bedrijven realiseren hogere marges, omdat ze zich richten op het leveren van unieke waarde voor hun klanten, in plaats van alleen maar goedkopere alternatieven te bieden. Doordat je expertise, efficiëntie en reputatie toenemen, wordt het gemakkelijker om je aanbod autonoom verder uit te breiden binnen je niche (uiteraard moet die niche daar wel groot genoeg voor zijn) .
Voorbeelden van specialisatie
Specialisatie biedt bedrijven de mogelijkheid om zich te onderscheiden in markten waar grote spelers vaak niet actief zijn. Denk bijvoorbeeld aan een drukkerij die zich specialiseert in kunstboeken, een niche waar veel grote spelers niet in geïnteresseerd zijn. Met een volledige focus op deze productgroep is het veel eenvoudiger de processen af te stemmen op de unieke eisen van klanten en werkmethoden te ontwikkelen die veel specialistischer en efficiënter zijn dan die van breed georiënteerde marktpartijen.
Een ander mooi voorbeeld is de specialisatie in luxe verpakkingen voor producten in de cosmetica-industrie. Cosmeticabedrijven willen opvallen met unieke en hoogwaardige verpakkingen. Door te specialiseren in het leveren van dit type verpakkingen, kan een drukkerij zich onderscheiden van de rest van de markt. Dit vereist weliswaar investering in technologieën en materialen, maar het kan een enorm winstgevende niche zijn. Hetzelfde geldt voor de voedselindustrie, waar bedrijven die voedselverpakkingen produceren voor biologische of veganistische producten zich bijvoorbeeld kunnen specialiseren in het leveren van milieuvriendelijke en duurzame verpakkingsopties.
Met specialisatie kun je je als drukkerij positioneren als dé expert in bepaalde markten, waardoor je niet hoeft uit te blinken in prijsstelling, maar in toegevoegde waarde en expertise. Klanten zijn bereid om meer te betalen voor hoogwaardige producten die perfect aansluiten op hun behoeften, en het vertrouwen in je merk groeit naarmate je bekendstaat als specialist. Specialisatie helpt je bovendien om meer te werken met klanten die op zoek zijn naar een langdurige samenwerking, in plaats van het af en toe plaatsen van een bestelling.
Verregaande standaardisatie
Een gespecialiseerd bedrijf investeert voortdurend in procesverbetering en eenduidige productiemethodes. Zodat je de concurrentie voorblijft en kunt blijven voldoen aan de wijzigende klanteisen. Standaardisatie van productiemethoden is belangrijker dan individuele orders. Je zou kunnen spreken van een transitie van een ordergestuurde naar een productgebaseerde bedrijfsvoering. Met als ultieme doel dat iedere order met een standaardproces afgehandeld kan worden, want alleen dan zijn investeringen in procesverbetering echt terug te verdienen.
Specialisatie biedt de basis om verregaande standaardisatie op te zetten, omdat je je richt op een beperkte variëteit aan producten of diensten, waardoor je de complexiteit in je processen kunt verlagen. Dit maakt het mogelijk om de werkwijze te stroomlijnen, door zoveel mogelijk orders op identiek dezelfde manier te verwerken en processen zoals fulfilment, opslag en verzending slim te integreren met je eigen processen en systemen. Heterogeniteit in producten is ook veel eenvoudiger (en dus goedkoper) voor de partners waar je mee werkt.
Zo creëert specialisatie niet alleen de mogelijkheid om slimmer te werken, maar ook ruimte voor groei. Met gestandaardiseerde processen kun je de werkdruk verhogen zonder de operationele capaciteit te vergroten. Dit maakt het mogelijk om met dezelfde mensen een grotere klantenportefeuille te bedienen. Specialisatie en procesoptimalisatie gaan dus hand in hand en zorgen samen voor een sterke basis voor duurzame, autonome groei.
Co-makership met klanten
Het zal niet verrassend zijn dat IT een cruciale rol speelt bij specialisatie. IT is immers onmisbaar voor het standaardiseren en optimaliseren van processen en zorgt bovendien voor de (real-time) inzichten die nodig zijn om de productie en bedrijfsvoering continu verder te optimaliseren. In de ideaalsituatie bestaat je bedrijfssoftware niet uit afzonderlijke systemen, maar werk je met een centrale oplossing waarin alle bedrijfsprocessen zijn verbonden. Van order tot factuur. Een systeem dat koppelingen heeft met gespecialiseerde systemen binnen of buiten je organisatie, zoals bestelsystemen van klanten, magazijnbeheersystemen voor voorraadbeheer of een vervoerderssysteem voor de logistiek. Dit voorkomt onnodige handmatige tussenstappen en zorgt ervoor dat elke order naadloos door de productieketen beweegt. Bovendien kun jij je focussen op waar je goed in bent en taken die je niet kunt of wilt uitvoeren (denk aan fulfilment) efficiënt uitbesteden aan partners.
Bedrijfssoftware helpt je ook om artikelbeheer centraal te organiseren, zodat je niet zomaar een losse order opboekt bij een nieuwe opdracht, maar altijd geautomatiseerd controleert op klanteisen met betrekking tot papiersoort, dikte, milieueisen etc. In feite ga je steeds meer een co-makership aan met je klant om je aan de specifieke klantwensen aan te passen en nauw samenwerkt om goedkeuringen en wijzigingen efficiënt te verwerken.
Real-time registratie op de shop floor is een cruciaal onderdeel van je systeem. Door in een geïntegreerd systeem uren, materialen en productie direct op de juiste order te boeken, wordt de kwaliteit gewaarborgd en is de planning altijd actueel. Door de continue evaluatie van orders en groepen orders, zoals de output van de vorige dag of de afgelopen periode, krijg je de beschikking over relevante KPI’s en normen (zoals MRP/MRQ) waarop je direct kunt bijsturen en optimaal kunt plannen. Zo ontstaat een continue feedback loop voor procesoptimalisatie.
Een stappenplan
Ok, specialisatie dus, maar waar begin je dan? Met een goed plan en focus op continue verbetering. Om tot zo’n plan te komen zul je minimaal de volgende stappen moeten doorlopen:
- Kies een niche: Zoek een product(groep) of marktsegment waarin je al ervaring hebt en die groot genoeg is voor duurzame groei. Dit moet een markt zijn waarin je je expertise kunt uitbreiden.
- Bepaal je huidige efficiëntie: Evalueer je huidige processen op herhaalbaarheid en schaalbaarheid, en identificeer waar je goed in bent en wat beter kan. Dit is de basis waarop je verder kunt bouwen.
- Optimaliseer je calculatieprocessen: Zorg ervoor dat je calculaties perfect zijn afgestemd op het verwachte gebruik van resources (mensen, machines en materialen), zodat je beter in staat bent om grip te houden op kosten en marges.
- Stroomlijn voorraadbeheer: Implementeer een systeem voor voorraadbeheer dat specifiek is afgestemd op je niche. Denk aan het nauwkeurig beheren van inkten met specifieke certificeringen of een beperkte houdbaarheid, essentieel voor voedselverpakkingen. Of de noodzaak om bij een audit direct alle gebruikte materiaallotnummers in een eindbatch te traceren, cruciaal voor BRC-compliant verpakkingen.
- Verbeter je shop floor planning: Zorg ervoor dat je productieplanning real-time informatie van de shopfloor krijgt, zodat je capaciteit altijd goed aansluit bij de vraag. En optimaliseer je planning om in- en omsteltijden te verminderen.
- Centraal artikelbeheer: Organiseer al je artikelbeheer centraal, zodat je snel kunt reageren op klantbehoeften en productwijzigingen.
- Maak productievoorspellingen: Gebruik data om je productiecapaciteit en grondstoffen efficiënt te plannen.
- Integreer systemen: Zorg ervoor dat je softwaresysteem alle processen naadloos met elkaar verbindt, van verkoop tot productie en administratie.
- Integreer je financiële administratie: Zorg ervoor dat je financiële administratie goed geïntegreerd is in je systeem, zodat je altijd real-time inzichten hebt.
- Evalueer je productportfolio: Richt je enkel op producten die passen bij je niche en waar je je proces volledig op kunt afstemmen. Dit verhoogt de snelheid en verlaagt de kosten.
- Bouw aan je klantrelaties: Focus op de klanten die je product en expertise waarderen. De prijs wordt minder belangrijk als je waarde biedt die andere bedrijven niet kunnen leveren.
Conclusie
Kun je autonoom groeien als grafisch bedrijf in de huidige markt? Jazeker! Specialisatie is daarbij de sleutel. Die stelt je in staat om je bedrijfsvoering verregaand te optimaliseren, marges te verhogen, partnerships met klanten op te bouwen en te concurreren op meer dan alleen prijs. Het juiste IT-systeem speelt hierbij een cruciale rol bij het stroomlijnen van processen, het integreren van (in- en externe) systemen en het bieden van real-time inzichten. Bedrijven die de kracht van specialisatie omarmen, kunnen niet alleen overleven in een competitieve markt, maar ook duurzame groei realiseren.
Download het gratis eBook
Wil je meer weten over het kiezen van de juiste strategie voor jouw organisatie? Dit eBook laat je zien hoe jij je kunt onderscheiden van de concurrentie met een van de drie waardestrategieën van Michael Treacy & Fred Wiersema – product leadership, operational excellence of customer intimacy. We beschrijven per strategie hoe je die praktisch toepast in de grafische industrie, om daarmee een stevig fundament te leggen onder je bedrijf. Zo krijg je een duidelijk beeld van de impact op je organisatie – bij het verwerken, voorbereiden, uitvoeren en leveren van opdrachten – en kun je een beter afgewogen beslissing nemen welke strategie bij jouw bedrijf past. Download het eBook hier!