Adobe Photoshop bestaat 35 jaar: het overzicht
Het huidige Photoshop omvat na 35 jaar tal van gereedschappen, waarmee de applicatie voldoende in zijn tijd is meegegaan om zelfs de uitdagingen met de huidige AI ontwikkelingen aan te kunnen. Een historisch overzicht met uitstapjes naar andere baanbrekende Adobe applicaties.
Thomas Knoll, een PhD-student aan de Universiteit van Michigan, ontwikkelde ‘Display’ ontwikkelde om grijswaardenbeelden op een Macintosh-computer weer te geven. Zijn broer John Knoll, die bij Industrial Light & Magic werkte, zag het potentieel en hielp het verder te ontwikkelen tot een volwaardig beeldbewerkingsprogramma.
De prepress driehoek
Midden jaren tachtig werden gekenmerkt door stormachtige ontwikkelingen die onder de noemer DTP plaatsvonden. De Macintosh vormde het hart van de hardware ontwikkelingen die de positie van de bekende beeld-en tekstverwerkende systemen ‘bedreigde’.
De eigen ‘nogal beperkte’ Apple applicaties op het gebied van tekst- en beeldverwerking maakten plaats voor met name Aldus PageMaker en Aldus Freeehand, later min of meer verdrongen door Quark XPress en Adobe Illustrator. Later werd daar Adobe Photoshop aan toegevoegd. In 1994 werd Aldus overgenomen, waar destijds al werd gewerkt aan de opvolger van PageMaker, door Adobe omgedoopt naar InDesign. InDesign snoepte meer en meer marktaandeel af van XPress. Door de overname van Aldus werd afscheid genomen van Freehand. Daarmee verkreeg Adobe het monopolie in de zogenaamde prepress driehoek: InDesign (pagina opmaak), Illustrator (logo ontwerp- en productie) en Photoshop (beeldverwerking).
De mijlpalen in de geschiedenis van Adobe Photoshop
In 1988 presenteerden de gebroeders Knoll hun software voor het eerst aan Adobe. Heet bedrijf was snel onder de indruk en nam de applicatie in licentie en gaf het de naam Photoshop.
Begin 1990 werd versie 1.0 gelanceerd, toen nog exclusief voor de Macintosh. De applicatie had toen primair functies op het gebied van verschalen/uitsnedes, kleurcorrectie mogelijkheden en nog in beperkte – doorgaans niet gebruikte – mate het werken in lagen.
In de 1991 volgde versie 2.0 met onder andere de door de printmedia branche gevraagde ‘CMYK modus’ en de toepassing van zogenaamde ‘paden’, waardoor gebruikers nauwkeurige selecties en vectorgebaseerde maskers konden maken. Dit maakte het eenvoudiger om objecten uit te knippen en complexe ontwerpen te creëren. Ook toen werd de applicatie alleen nog voor de Macintosh gemaakt. Dat was toen de opvolger van de Macintosh IIfx, de Quadra 700/900, met een Motorola 68040 processor. De Quadra 900 legde de basis voor de overgang naar PowerPC-processors in 1994.
Maar voordat Photoshop daarop kon draaien verscheen versie 3.0, waarin het gebruik van lagen volledig werd omarmt, wat een behoorlijk revolutie betekende op het gebied van beeldverwerking o desktop niveau. De high-end systemen van Hell, Crosfield, Scitex en Dainippon Screen hadden het nakijken op dat gebied. De toen bestaande prepress bedrijven stapten steeds vaker over Macintoshes als totale tekst-beeld integratie werkplekken, want ook Linotype, Berthold en Scangraphic zagen hun typografische uniciteit afnemen. Dat werkt in de zomer van 1999 versterkt door de komst van InDesign, versie 1.0.
In 1999 verscheen versie 5.5 van Photoshop. Toen begon de invloed van crossmedia haar invloed te krijgen op de applicatie. Het kunnen exporteren van high-res CMYK beelden naar low-res RGB beelden voor webapplicaties stond centraal. In dat jaar verschenen de voorlopers van Adobe Dreamweaver, Adobe PageMill en Adobe SiteMill. De successen van die beide applicaties waren beperkt. Dreamweaver werd eigendom van Adobe, na de overname (3,4 miljard dollar in aandelen) van Marcromedia in 2005. Adobe GoLive (2000) introduceerde (gebaseerd op CyberStudio, een applicatie van GoLive. Dat bedrijf werd in 1999 overgenomen.
Van pakket naar online
De overstap naar de zogenaamde Adobe Creative Suite (CS) vond in 2003 plaats, een bundeling van diverse sets van Adobe applicaties op het gebied van printmedia, online en audiovisuele toepassingen. Photoshop kreeg als naam Photoshop CS. In 2008 verscheen Photoshop CS4 met GPU-versnelling, waardoor bewerkingen sneller werden uitgevoerd. Photoshop CS5 (2011) introduceerde de Content-Aware Fill, waarmee objecten automatisch kunnen worden verwijderd en opgevuld.
Adobe stapte in 2013 over naar het Creative Cloud-model (CC), waarmee gebruikers Photoshop via een abonnement konden gaan gebruiken in plaats van een eenmalige aankoop.
Invloed Kunstmatige Intelligentie
Adobe introduceerde al in 2021 AI-gedreven tools zoals Neural Filters en verbeterde selectiemethoden. Tot slot in 2023-2024: Generatieve AI wordt geïntegreerd, zoals Generative Fill, waarmee gebruikers objecten kunnen toevoegen of verwijderen met AI-gegenereerde inhoud.
Adobe Photoshop vandaag
Tegenwoordig is Photoshop niet alleen een tool voor printmedia bedrijven en fotografen, maar wordt het breed gebruikt in alle mogelijke crossmediale design stadia, marketing, social media en ook 3D-modellering.
Er zal ook ‘geknabbeld’ worden aan de monopolie positie van de wel meest bekende applicatie op het gebied van beeldverwerking, vooral door de komst van AI tools op dit gebied. Looka en Midourney zin opkomende spelers, die vooral aan de voorkant van de mediaketen hun invloed zullen laten zien.