Het Congres 2022: sfeerverslag

De uitspraak ‘Drukwerk gaat nooit verdwijnen’ leverde Paul Smit, de filosoof/cabaretier die de middag afsloot, een spontaan applaus op van de zaal. Zo’n positieve noot, dat konden de ruim 200 bezoekers van Het Congres goed waarderen. De sector staat immers voor flinke vraagstukken, en het congresprogramma liet daar geen misverstand over bestaan. Organisator VIGC ziet het gelukkig als zijn taak om die uitdagingen aan te gaan en vooral ook om ondernemers te helpen naar oplossingen te zoeken.

Bij het organiseren van alweer de achtste editie van Het Congres overheerste aanvankelijk de opluchting over de afgenomen dreiging van corona. Al snel dienden zich voor de sector echter andere grote uitdagingen aan – niet altijd nieuw, maar wel urgenter dan ooit. Het VIGC besloot ze niet uit de weg te gaan maar juist als thema’s centraal te stellen. En ze, in de woorden van VIGC-directeur Jos Steutelings, met een positieve grondhouding te benaderen. 

Wat wil de klant?

De grafische industrie is gewend om adequaat te reageren op de marktvraag van vandaag. Anticiperen op morgen is een stuk lastiger: waar hebben brandowners in de toekomst behoefte aan en welke rol speelt drukwerk daar nog in? Trendwatcher Tom Palmaerts (Trendwolves) schetste een ingrijpend veranderende samenleving. Jongere generaties overheersen vanaf 2025 niet alleen de werkvloer maar ook het maatschappelijk leven. Ze kijken op een andere manier naar het hebben van een baan, gaan anders – en vaak alleenstaand – wonen in steeds grotere steden, en gaan anders eten en drinken. Zo’n ‘generation shift’ blijft niet zonder gevolgen. Toch werd tijdens het panelgesprek met vier brandowners duidelijk dat zij blijven geloven in drukwerk. Daarbij vormen vooral de tactiele eigenschappen van drukwerk een belangrijk pluspunt. Ook voor verpakkingen maakt de bedrukking het verschil, stelde bijvoorbeeld Benedikt Debeuckelaere namens Brouwerij Huyghe: “Er zijn geen slechte bieren. Dus alles draait om de verpakking als je je wilt onderscheiden.” 

Waar vind je mensen?

Het gebrek aan nieuwe medewerkers is nijpend in de sector. “De uitstroom in groter dan de instroom. En de vergrijzing gaat nog zo’n 10 tot 15 jaar door”, stelde arbeidsmarktdeskundige Fons Leroy (Het Beroepenhuis). Dat biedt volgens hem volop kansen voor de mensen die nu op de arbeidsmarkt komen: “We moeten daarom veel meer kijken naar ‘loopbanen’ dan ‘banen’. We moeten de sector aantrekkelijk maken, zodat die mensen willen komen – en blijven.”

Dat dat nog niet zal meevallen, maakte Heleen Erns duidelijk. Zij is generatiespecialist bij U’r Skills, en lezers van PrintMatters kennen Heleen natuurlijk als columnist. Haar schets van Millennial- en Generatie Z-jongeren maakte de generatiekloof met de door Boomers en Generatie-Z beheerste sector goed zichtbaar. En het is toch echt aan die laatste categorieën de uitdaging om de brug te slaan. Leroy had daarbij alvast een goed advies: “Ga niet uit van jouw vacature, maar van het talent dat zich bij jou aanbiedt.”

Wat gaat de economie doen?

Peter Vanden Houte, chief economist bij ING Belgium, had voor de gelegenheid een roze overhemd aangetrokken “zodat ik toch nog iets rooskleurigs kan tonen”. Om de economische ontwikkelingen richting 2023 te duiden, beschikte hij namelijk over een groot aantal grafieken die vrijwel allemaal de verkeerde kant op wezen. Inflatie en recessie zijn, kortom, onvermijdelijk – Vanden Houte draaide er niet omheen. Al zag hij misschien toch enkele lichtpuntjes voor de sector: de grondstoffenprijzen van bijvoorbeeld aluminium dalen en ook de papierprijzen zijn over hun top. 
Koen Braem (ceo van Haletra) pleitte ervoor, ondanks alles, vooral te blijven ondernemen: “We zijn in een dal geraakt, maar veel dieper wordt het niet. Ga dus niet stilzitten, maar gebruik de tijd die je nu hebt om te kijken waar het beter kan en investeer daar ook in.” Marc Vandenbroucke, directeur van Febelgra, vertrouwt eveneens op de creativiteit van de ondernemers in de sector. Tegelijkertijd verwacht hij ondersteuning van de Belgische overheid. Hij zou graag naast de begrenzing van de energieprijzen ook een plafond zien in de structurele looninflatie, die er nu voor zorgt dat de lonen eind 2022 automatisch met 12 procent stijgen. “De huidige compensatie is te beperkt.”

Innoveren!

In vrijwel elke presentatie en ieder panelgesprek tijdens Het Congres viel wel de term ‘innovatie’. Uiteraard weet het VIGC, als Vlaams Innovatiecentrum voor Grafische Communicatie, bij uitstek hoe zij die ontwikkeling moet stimuleren. Dat toonde ze ter plekke door bijvoorbeeld de eerste drie Fespa Color Label certificaten uit te reiken aan leden van Fespa Belgium. Met dit nieuwe kwaliteitslabel, geïnitieerd door het VIGC, kunnen signbedrijven zich positief onderscheiden op het gebied van kwaliteit en consistentie in grootformaat. 

En innovatie is ook op andere vlakken volop mogelijk. Duurzaamheid, flexibiliteit, automatiseren, personeelsbeleid – alle onderwerpen passeerden op het podium, en ze boden genoeg stof tot conversatie tijdens het netwerkdiner waarmee Het Congres deze geslaagde editie afsloot.