Het Congres 2021: in het teken van vooruitgang
Snel innoveren in print
Het thema Fast Forward in Print gaf het al aan: de drukkerij van de toekomst kijkt vooruit en gaat snel aan de slag met innovatie. Mensen, automatisatie en duurzaamheid waren de terugkerende onderwerpen tijdens Het Congres, met innovatie als verbindende factor.
Voor Het Congres 2021 reisden bijna 200 bezoekers af naar Mechelen, waar ze voor het eerst sinds lange tijd weer fysiek aanwezig mochten zijn bij een programma vol inspirerende sprekers. Na de introductie door VIGC-directeur Jos Steutelings, beet trendanalist en veranderingspsycholoog Herman Konings het spits af. “Het gaat mij niet om het voorspellen, maar om het voorstellen van de toekomst.” Konings schetste de omstandigheden die het aannemelijk maken dat er voor drukwerk en analoge producten ook in de toekomst nog een gezonde markt zal zijn.
Identiteit, openheid en authenticiteit zijn belangrijk voor de jongere generaties. Alleen de allerjongsten zijn vanaf het begin met bits en bytes bezig en hebben mogelijk minder affiniteit met het gedrukte product. Voor alle anderen zijn boeken, platenhoezen en andere papieren en kartonnen producten juist een teken van authenticiteit. Markeerstiften worden vooral door twintigers en dertigers gekocht, aldus Konings. Tegelijkertijd neemt het zo onwrikbaar geachte vertrouwen in de grote techbedrijven juist af. De strijd tussen digitaal en analoog is nog lang niet gestreden.
Gemotiveerde medewerkers
De uiteenzetting over de verwachtingen van de nieuwe generaties door Herman Konings was een mooie opmaat voor het gesprek tussen presentatrice Francesca Vanthielen en Thijs Claes, CEO van Daddy Kate. De grafische sector is weliswaar een high-tech-industrie met een groeiende belangstelling voor automatisatie, maar uiteindelijk blijft het allemaal mensenwerk. Toen Thijs Claes besloot om zijn vader op te volgen als CEO van Daddy Kate, kwam hij al snel tot de conclusie dat de medewerkers het verschil konden maken in de drukkerij. Hij startte in 2009 op een moment dat de grafische sector zwaar onder druk stond, vanwege de mondiale kredietcrisis. “Veel bedrijven zeiden: we zijn tevreden met jullie service, maar we moeten besparen, dus volgend jaar zal het dertig procent minder zijn. Ik zag dat niemand in ons bedrijf wist hoe we deze situatie moesten aanpakken.”
Samen met zijn team dacht Claes na over de herpositionering en de strategie van zijn bedrijf. “Met ruim 30 mensen waren we te klein om bij de groten te horen en te groot om bij de kleinen te horen. We kozen voor groei en deden een aantal overnames.”
Tegenwoordig heeft Daddy Kate zo’n 100 medewerkers en een gezonde omzet. Claes stond in 2020 in dagblad De Tijd met de uitspraak: “Het is niet mijn taak om mensen te motiveren.” Daar hoorde een uitleg bij, vertelde hij tijdens Het Congres: “Die uitspraak blijft me achtervolgen. Ik sta er achter, maar het is de helft van het citaat. De tweede helft luidt: het is mijn job om in het bedrijf zaken weg te nemen die mensen demotiveren. Mensen moeten intrinsiek gemotiveerd zijn.”
Claes doet dat door beslissingen zo laag mogelijk in de organisatie te laten nemen. Op die manier hoeven zijn medewerkers niet te wachten op handtekeningen van collega’s. “Het is vooral afschaffen van regels. Als je vraagt waarom zo’n regel er is, luidt het antwoord meestal: omdat dat altijd zo geweest is. Mijn vader controleerde elke nacalculatie, terwijl er in het bedrijf veel mensen actief zijn die zelf die verantwoordelijkheid goed kunnen dragen. Als je ze die verantwoordelijkheid niet geeft, dan kun je ook niet verwachten dat ze zich op een volwassen manier gaan gedragen.”
Door mensen verantwoordelijkheid te geven, groeit het vertrouwen in de medewerkers, aldus Claes. “Wanneer bepaalde informatie alleen is voorbehouden aan een bepaalde medewerker, krijgt hij daarmee macht. Dat gold zeker voor het middenkader. Die macht verdween in de nieuwe situatie. Er waren mensen die daar moeilijk mee om konden gaan. Dat was de lastigste stap in het hele proces.”
Zijn vader stond aanvankelijk sceptisch tegenover de nieuwe bedrijfscultuur die Claes doorvoerde. Toch gaat Claes ervan uit dat zijn vader trots op hem is: “Dat denk ik wel. De resultaten zijn er naar.”
Samenwerkende robot
Bij het horen van de term Industrie 4.0 denkt men al snel aan een complexe industriële toepassingen met robots en cobots. Voor de gemiddelde onderneming lijkt zo’n productieomgeving ver verwijderd van de realiteit. Jan Oost, CEO van Aluscreen in Ichtegem, toonde aan dat ook voor kleinere bedrijven een investering in cobots lucratief kan zijn. Het bedrijf vervaardigt druk-, frees- en graveerwerk op onder meer aluminium, RVS en kunststof.
Toen Oost Aluscreen overnam zag hij een organisatie waarin veel was geautomatiseerd, maar niet het laatste deel van het productieproces. Medewerkers pakten de hele dag producten in. Aluscreen produceert onder meer voor machinebouwers, waarbij het gaat om zeer kleine oplagen. Het inpakken vereiste daarom veel manuele arbeid. Oost: “Dat was enorm frustrerend. Ik dacht onmiddellijk: hoe kan ik dit oplossen? Het is lastig om mensen te vinden in een krappe arbeidsmarkt. Het was bovendien monotoon werk, dus waarom de mensen niet beter benutten?”
Oost ging op zoek naar een cobot, om het werk te automatiseren. Een cobot is een collaboratieve robot. De medewerkers werken samen met de robotarm. De beveiliging van de cobot is daar speciaal op ingericht. Oost koos voor een product van Universal Robots. De cobots van deze leverancier bieden veel keuze als het gaat om grippers, integratoren en software. Het programmeren van de cobot is relatief eenvoudig. De betaalbaarheid, de cobot kostte 35.000 euro, was ook een reden om voor Universal Robots te kiezen.
Met de cobot automatiseerde Aluscreen het snijproces. Daarbij wordt het materiaal geladen door een Zünd-machine, de QR-code wordt gescand, de machine leest de registratiepunten en begint te snijden. De band loopt verder en dan pakt de cobot met een vacüumplaat het product op en legt het op een kar. Wanneer de cobot aan een nieuwe job begint, pakt hij een tussenvel van een tweede kar die ernaast staat. Zo blijven de verschillende jobs van elkaar afgescheiden.
De automatisatie was belangrijk omdat de tijd waarin de Zünd-machine het snijwerk verricht per vorm sterk verschilt. De operator kon soms de machine nauwelijks bijhouden, een andere keer stond hij lang te wachten. Door de toevoeging van de cobot kan de operator andere werkzaamheden combineren met het snijwerk en is het handwerk aanzienlijk teruggebracht.
De vacuümplaat is instelbaar voor het verwerken van verschillende formaten, maar dat gebeurde aanvankelijk manueel. Het was daarom niet mogelijk om verschillende formaten door elkaar te produceren. Inmiddels heeft Zünd de mogelijkheden van de machine uitgebreid, waardoor een digitale koppeling met de robot kan worden gemaakt. De acties die de cobot uitvoert worden verfijnd, waardoor de automatisatie wordt uitgebreid. Oost: “Binnen twee jaar willen we ook het ontladen van de freesmachine volledig automatiseren. We willen zoveel mogelijk data vanuit de prepress gebruiken om het proces verder te verbeteren.”
Voordat iemand een cobotarm aanschaft, moet hij eerst de processen in het bedrijf kritisch bekijken, vindt Oost. “Daar komt het belang van de mensen in de organisatie naar voren. Het bekijken van de processen en de dialoog met uw mensen zorgen ervoor dat u kunt standaardiseren en verbeteren.”
Intelligent papier
In een panelgesprek gingen vier jonge ondernemers in op de mogelijkheden van de grafische sector als high-tech-industrie en hoe de buitenwereld daar tegen aan kijkt. Niels Postma van Tapp.Online ziet papier en karton als de ideale substraten voor intelligente toepassingen, ook wel bekend als printed electronics. Het bedrijf voegt chips en sensoren toe aan drukwerk, dat daarmee bijvoorbeeld luchtvochtigheid, schokken en temperatuurverschillen kan meten. Op die manier kunnen de condities tijdens de verzending worden vastgelegd. “We zijn een echte startup, dus we onderzoeken nog welke markten geïnteresseerd zijn. Maar zeker voor voedselproducten is het monitoren belangrijk. Daar worden nu plastic dataloggers voor gebruikt. Wij zijn ervan overtuigd dat je daarvoor beter intelligent papier kunt inzetten.”
Femke Helon vertelde hoe 3Motion uitgroeide van een klein signbedrijf tot een grote specialist in visuele communicatie. “We zien het breder dan alleen print. We zijn al vroeg met digitaal drukwerk gestart.” Remco Maandag van het vouwkartonagebedrijf Van Grasdorff voegde daar aan toe: “We zijn oud als industrie, maar niet qua mindset.”
Jesse Marynen van Buroform vertelde hoe zijn bedrijf zijn klanten met drukwerk wil inspireren. Daarvoor worden allerlei innovatieve toepassingen ingezet. “Als ik nieuwe mensen ontmoet die me vragen wat ik doe, dan antwoord ik: ik ben drukker. De reactie is dan steevast: bestaat dat nog? Als ik uitleg wat we doen, dan begrijpen ze het al beter.”
De duurzame drukkerij
Hoe de toekomstige drukkerij er ook uit mag zien, duurzame productie gaat daarin een hoofdrol spelen. Sarah Price van Sappi liet zien dat de papierindustrie voorop loopt in de keten als het gaat om duurzaam bosbeheer en recyclage. Tijdens het tweede panelgesprek, dat in het teken stond van duurzaamheid, sloten Christoph van den Langenbergh van Antalis en Marc Bogaert van Arctic Paper zich bij de woorden van Price aan.
Frank Huigen van Canon ziet een duurzame oplossing in een tweesporenbeleid. Enerzijds zet Canon innovatie in om de inzet van printing on demand steeds gemakkelijker te maken. Op afroep afdrukken voorkomt afval en bespaart papier. Anderzijds laat Canon het eigen bedrijf regelmatig toetsen door een onafhankelijke partij. Huigen: “Op die manier worden 75.000 bedrijven getoetst. We streven er naar om altijd bij de beste 750 te zitten. Dat is tot nu toe steeds gelukt.”
Zwartopwit positioneert zichzelf prominent als duurzame drukkerij. Giovanni Van der Weken, directeur bij het bedrijf: “Het is iets wat bij ons dagelijks speelt. We zijn voortdurend in gesprek met onze klanten over onze duurzaamheidsinspanningen. De trend is niet nieuw, de klant vraagt steeds vaker om duurzame producten. We voelen daar een bepaalde versnelling in. Het moet natuurlijk geen modefenomeen worden. Iedereen is er mee bezig. En dat is goed, mits het met de juiste intentie wordt ingezet.”
Bewustwording
Voor de grafische industrie als aanjager van innovatie zijn er nog volop kansen bleek uit de presentatie van Beatrice Klose, secretaris generaal van de Europese koepelorganisatie Intergraf. De markt is in beweging en sommige segmenten staan onder druk. Tegelijkertijd zijn het vooral de innovatieve bedrijven die groeicijfers laten zien.
Het Congres sloot af met de inspirerende spreker Jan Kriekels, CEO van Jaga Radiators. Zijn slogan Innovate or die, geeft zijn passie voor vernieuwing weer. Die vernieuwing zoekt Kriekels niet alleen in hergebruik van materialen, maar ook in geëngageerd ondernemerschap. De sleutel voor een betere wereld ligt voor Kriekels in bewustwording en duurzaam ontwerp vormt daarvoor de basis. De onderneming won door de jaren heen dan ook diverse designprijzen.
Het was een waardige afsluiting voor een event waarbij mensen, technologie en oprechte inzet voor een betere planeet de belangrijkste aanknopingspunten vormden. Kriekels voegde daar een extra aspect aan toe, waarin de grafische industrie van oudsher uitblinkt: creativiteit.