Digitaal high-end printen bijna volledig Japans
OPINIE – Met de overname van Xerox door FujiFilm heeft Japan zonder enige twijfel de overgrote meerderheid van de wereldwijde digitale printerfabrikanten in handen. Van de grotere spelers zijn alleen HP en Kodak nog in Amerikaanse handen. De ‘rest’ in Europa mag procentueel gezien ‘kruimelwerk’ worden genoemd.
Ricoh, Konica Monilta en Canon zijn de drie meest genoemde namen van Japanse high-end printerfabrikanten. In Europa kunnen we ‘nog net’ twee grotere namen noemen: Heidelberg en Xeikon. In Israël (Azië) is Landa gevestigd. HP Indigo is in Amerikaanse handen, maar verreweg de meeste Indigo producten worden nog steeds in Israël ontwikkeld en geproduceerd. In de groot formaat industrial print niche is vanuit hetzelfde land ook Scitex actief, in 2005 overgenomen door HP, nu werkend onder de naam HP Scitex.
In onze Top-5 analyses van de afgelopen jaren speelde HP Indigo geen baanbrekende rol van betekenis in de lijst, zowel gebaseerd op aantallen installaties als omzet. Je zou daarnaast Kodak bijna vergeten als Amerikaanse speler. Ondanks een indrukwekkende product portfolio valt deze fabrikant toch nauwelijks op in het gehele speelveld.
Screen, Espson en Sharp ‘hekkensluiters’ in Japans monopolie
Kijk naar de verklaring van Jeff Jacobson, CEO Xerox
Wennen aan Japanse invloed
De eerste vier posities in ons gemiddelde Top-5 rijtje over de laatste drie jaar bestaan nu dus uit Japanse bedrijven: Xerox, Ricoh, Konica Minolta en Canon. Op afstand staat de nummer 5, het Amerikaanse HP. Het van oorsprong Nederlandse Océ heeft na de overname van hun bedrijf ervaren wat de invloed is van de Japanse cultuur in hun bedrijf. Dat was voor de vele Nederlandse werknemers geen vanzelfsprekend proces. Hoe de Amerikanen bij Xerox de Japanse invloed zullen gaan ervaren, zal de tijd leren. Het is echter niet te verwachten dat de huidige Xerox productlijn op korte termijn volledig op schop gaat. Henk Gianotten noemde de sturing door de Amerikanen binnen Xerox zelfs ‘zwalkend‘, zowel op het gebied van hardware als op het gebied van software. Toch zijn de ex-Amerikanen in meerdere analyses onovertroffen marktleider. Al betwist de concurrentie hun positie op diverse deelgebieden. Ondanks de marktleider positie van Xerox daalde de omzet van 12,7 miljard dollar (2014) naar 10,3 miljard dollar (2017).
De rest van het speelveld
Daar waar de Japanners gezamenlijk vrijwel het gehele applicatie spectrum bezitten, blijven er slechts voor een paar spelers niches over, waarin ze zouden kunnen overleven. Verpakkingen en labels/etiketten is zo een niche, waar onder andere Xeikon en Heidelberg hun positie verdedigen. Op afstand probeert Landa ook in dit segment een rol van betekenis te spelen.
Marktkansen genoeg, huidige aandeel digitaal 3-4%
Er zijn voldoende kansen om de markt van digitaal printen nog flink te laten groeien. Diverse onderzoeken laten zien dat het ‘double-digit’ marktaandeel ten opzichte van ‘gewoon drukken’ nog lang niet is bereikt. Vrijwel alle fabrikanten verzetten hun marketing bakens van technologie (hard- en software) naar applicaties. Met diverse termen proberen ze vooral de aandacht te trekken van de (creatieve) eindgebruiker. Ze passeren de traditionele grafische bedrijven en zoeken de creatieve opdrachtgevers in de hoop met die invloed daar meer succes te boeken.
Cijfers vanuit de markt
Onderzoeksbureau Smithers Pira becijferde in 2014 dat de wereldwijze druk- en printmarkt in 2018 in geld een omvang zou hebben van 980 miljard dollar. Digitaal zou daarvan 3-4% voor haar rekening nemen, dus ongeveer 40 miljard dollar wereldwijd. Smithers Pira stelt dat digitaal in verpakkingen en labels in 2018 een omzetniveau zal bereiken van 15,3 miljard dollar. Dus pakweg één derde van ‘digitaal’ zit nu al in het verpakkingen- en labelsegment. De wereldwijde cijfers van groot-formaat high-end in sign kon de redactie (nog) niet achterhalen.
Volgens dezelfde onderzoeker wordt er jaarlijks voor ca. 18 miljard dollar aan nieuwe ‘conventionele’ druk- en high-end digitale printsystemen verkocht.
Fuji
Fuji speelde zelf dus ook al een rol in het high-end segment. Niet alleen binnen een indrukwekkende reeks samenwerkingsovereenkomsten (met o.a. Heidelberg), maar natuurlijk ook met de eigen JetPress serie. De 720S is een vellen inkjet machine en de 540W is een rollen inkjet machine. Het ligt niet voor de hand dat er op dit gebied snel iets zal veranderen, al zullen de bestaande samenwerkingsovereenkomsten tegen het licht worden gehouden na de overname van Xerox door FujiFilm. Fuji was met een eigen beperkt aanbod slechts ten dele concurrentie voor Ricoh, Konica Monilta en Canon. Die positie zou in Japan eerder zijn weggelegd voor Screen. De TruePress inkjet serie is zeker indrukwekkend te noemen. Van geen van de andere Japanse spelers heeft de redactie reacties kunnen ontdekken in de wereldwijze reeks berichten na de overname van Xerox door Fujifilm.
Fujifilm betaalde 6,1 miljard dollar voor Xerox, gezamenlijke omzet wordt nu ca. 18 miljard dollar
De opsomming van de gezamenlijke mogelijke cijfers
Korte termijn
Het is voor de korte termijn niet te verwachten dat Fuji snelle ingrepen zal doen in het huidige aanbod van Xerox. Eenzelfde houding had ook Canon na de overname van Océ. Pas na ruim een jaar begon zich de balans af te tekenen tussen de beide productportfolio’s, waarbij beide merknamen werden gehandhaafd. Of de Xerox producten onder Fuji label vermarkt zullen worden, is slechts speculatie. Henk Gianotten deed juist het voorstel het gehele bedrijf Xerox te noemen om een duidelijk onderscheid te maken ten opzichte van totaal andere Fuji producten. Maar wellicht is dat nu nog een stap te ver.