Color management nog steeds actueel!

‘Color management’ vierde recent zijn 25-jarig bestaan: een goed moment om even stil te staan bij de impact en ontwikkeling in de drukkerijen. Gestart onder impuls van een selectie toonaangevende leveranciers (o.a. Adobe, Agfa, Apple, Kodak,…), werd onder leiding van het Duitse FOGRA een open architectuur voor kleurbeheer ontwikkeld. Het systeem van kleurprofielen voor beeldschermen, proefprinters en drukprocessen zorgde voor een solide basis om kleur beter te kunnen voorspellen. VIGC heeft door de jaren heen enorm veel expertise opgebouwd m.b.t. dit onderwerp. Recent gaven we een kort webinar color management waar we een aantal begrippen verklaarden. Hieronder een kort verslag. Meer informatie is te verkrijgen via onze trainingen en onze consultancy.

Standaardisatie

Wat zeer goed heeft gewerkt is de stap naar drukstandaardisatie. Kleur werd zowel in fotografie/design als in druk met standaard kleurprofielen gekarakteriseerd. De standaard kleurprofielen zijn standaard beschikbaar in Adobe grafische software, drukkerijen richten hun drukprocessen naar de offset-drukstandaard in: kleuren werden goed voorspelbaar van design tot druk.

Fig. Standaarden voor beeldschermen. Het sRGB-kleurprofiel is gebaseerd op de kleurweergave van een beeldbuis.
Fig. Op basis van het papiertype zijn er standaard drukprofielen beschikbaar.

Evolutie

Standaardisatie kan de basis zijn van technische verbeteringen. Inzake beeldschermen zien we dat bijvoorbeeld Apple grote inspanningen heeft gedaan om de kleurkwaliteit van hun beeldschermen aanzienlijk te verbeteren: aanvankelijk werden deze gestandaardiseerd op sRGB maar vandaag de dag ge-evalueerd tot de kleurrijkere P3-displays. In offsetdruk is FOGRA39 uit 2004 nog altijd de meest toegepaste standaard. De opvolger FOGRA51 uit 2013 heeft zicht tot op vandaag nog niet echt kunnen doorzetten. Hier heb ik de indruk dat men zich toch op een aantal vlakken heeft voorbijgelopen:

  • FOGRA51 maakt gebruik van daglicht (D50) als standaard lichtsoort voor kleurmetingen. Dit lijkt een normale logische evolutie (daarvoor werd het warmere halogeenlicht gebruikt) maar er zit een addertje onder het gras: gestandaardiseerd D50 bevat een aanzienlijke dosis onzichtbaar UV-licht. Dit maakt dat optische witmakers in papier extra gestimuleerd worden, met een uitgesproken blauwe papiertint als gevolg. Drukwerk wordt zo goed als nooit onder deze omstandigheden bekeken, een vensterraam houdt UV-licht grotendeels tegen. En als het dan toch over drukwerk voor buiten gaat (o.a. plantenlabels of large format) dan zal je hier zelden optische witmakers aantreffen, daar deze te snel degraderen onder invloed van zonlicht!
  • Tweede moeilijkheid is de wijziging in punttoename die is doorgevoerd: de standaard 13% punttoename voor de proceskleuren (voor 40% digitale tint) werd verhoogd naar 16%. 13% punttoename is de oeroude verdeling van toonwaarden in film gebaseerd kopieproces. Dit is er niet toevallig: resultaat hiervan is een perfecte visuele verdeling van toonwaarden. Achtergrond info leert me dat deze wijziging er is gekomen onder invloed van een grote persfabrikant om meer aan te sluiten op het gedrag van zijn pers. Dit heeft niets meer te maken met technologische verbetering maar is schadelijk lobbywerk dat de sector niet vooruithelpt.

Dus hier is het afwachten wat de toekomst brengt!

Workflow

In het Webinar werden een aantal voorbeelden van workflows getoond die je als drukkerij de instrumenten geven om drukwerk met voorspelbare kleur te produceren, conventioneel of digitaal. Uitgangspunt is dat je in de drukkerij aan de hand van een kleurprofiel moet kunnen voorspellen hetgeen je gaat drukken. Dit lijkt eenvoudig maar is het niet: FOGRA39 is gebaseerd op een vrij neutraal gecoat papier met weinig witmakers. Zodra je met de huidige generatie gecoate papiersoorten gaat drukken is een kleurcorrectie nodig op basis van de papierkleur om de voorspelbaarheid te behouden.

Fig. Voorbeeld van een workflow op basis van FOGRA39. Het design levert FOGRA39-gebaseerde ontwerpen, de drukkerij gebruikt een substraat-gecorrigeerd FOGRA39- kleurprofiel om de kleur correct te voorspellen in drukproef en drukwerk.

Color management in de toekomst

Intussen is er een nieuwe ISO-gestandaardiseerde versie van kleurprofielen op de markt. In deze versie (onder de marketingnaam ‘ICCmax’) ligt de nadruk op flexibiliteit. Dit vertaalt zich in een flink aantal nieuwe mogelijkheden om kleurbeheer in een veelheid aan industriële sectoren te kunnen gebruiken: cinéma, textiel, medisch, grafisch.

In samenwerking met de technologiepartners Sirris/Agoria en met steun van VLAIO organiseert VIGC hiervoor begin 2022 een 5-delig Lerend Netwerk met als titel ‘iccMAX, een nieuw kleurbeheersysteem’. Tijdig inschrijven is de boodschap en nu reeds mogelijk daar dit initiatief beperkt is tot 15 deelnemers!

Kan u zolang niet wachten neem dan nu al contact met ons op. Op regelmatige basis worden trainingen color management georganiseerd. Maar ook voor het certificaat ‘color management & drukstandaardisatie (o.a. ISO 12647)’ en doorlichting van uw (kleur)workflow bent u bij VIGC aan het juiste adres.

Fons Put
Fons begon zijn carrière als service engineer bij de KODAK Graphic Division in Brussel.
Na 2 jaar trad hij in de wereld van de kranten in de CONCENTRA groep: eerst als de
coördinator voor de afdeling "Imaging" en later als de grafische/technische specialist.

Sinds april 2006 is Fons senior consultant bij VIGC. In deze functie voerde hij talrijke
projecten op kleurmeting & normalisatie, publiceerde meerdere papers en doceert print professionals in de wereld van kleur.