BOPE24 schetst kansrijke toekomst
Nog dit jaar zal in Duitsland de omzet in online besteld drukwerk voor het eerst uitstijgen boven de omzet van traditionele drukkerijen. Ook in de Benelux groeit ‘online print’ gestaag – en artificial intelligence (AI) gaat dat nog verder aanjagen. Het Benelux Online Print Event (BOPE) bood een kansrijk toekomstbeeld.
BOPE vond plaats in Vestar, een moderne congreslocatie gebouwd op de plek waar ooit de industriële Papyrus papierfabriek stond – wellicht symbolisch voor de moderniseringsslag die de traditionele grafische sector ondergaat onder invloed van de snelle online ontwikkelingen, het belang van social media en opkomst van kunstmatige intelligentie.
“Er zal in de toekomst minder drukwerk worden geproduceerd”, stelde Bernd Zipper (Zipcon) aan het begin van de zesde editie van BOPE. “Maar de waarde van dat drukwerk neemt juist toe.” Dat toekomstbeeld is zelfs al praktijk, bevestigde Mark van Heusden (Sparkles) in zijn presentatie aan het einde van de middag: “Een setje kaarten kostte bij ons twintig jaar geleden 300 euro, en dat kost een setje nu nog. Alleen zitten er in dat setje niet langer 150 kaarten, maar nog 30, of 60. En dat wordt zonder problemen betaald.”
Tijdperk van massa personalisatie
Online print-duider Bernd Zipper opende, traditiegetrouw, het BOPE programma met een overzicht van trends en ontwikkelingen. Die trends, van ecologie en individualisering tot connectiviteit en mobiliteit, wijzen allemaal in dezelfde richting, aldus Zipper. “Onze sector vertelt al twintig jaar over de mogelijkheden van print on demand, maar nu ziet ook het publiek de noodzaak. Het tijdperk van massaproductie is voorbij, het is tijd voor massa personalisatie.”
In die omslag naar massa personalisatie speelt online print een belangrijke rol. De ontwikkelingen in de Duitse markt dienen daarbij als voorbeeld: inmiddels bedraagt de omzet in online print daar al zo’n 3,9 miljard euro – waarvan ruim 2,3 miljard euro voor rekening komt van de zes grootste portals zoals CEWE en Cimpress. Tel je daar nog alle overige online gegenereerde print-omzet (bijvoorbeeld via API en apps) bij op, dan kom je op zo’n 8,5 miljard euro – goed voor bijna de helft van alle drukwerk in Duitsland. Zipper voorziet dan ook dat de Duitse omzet in online besteld drukwerk nog dit jaar voor het eerst zal uitstijgen boven de omzet van traditionele drukkerijen. “En AI gaat ons daarbij helpen. AI staat weliswaar nog in de kinderschoenen, maar het gaat de omslag naar massa personalisatie enorm versnellen.”
Online print in België en Nederland
Volgens de marktanalyse van Zipper laten ook de online print-markten in België (goed voor 270 miljoen euro omzet), Nederland (420 miljoen euro) en Frankrijk (650 miljoen euro) een gunstige ontwikkeling zien. Dat beeld werd bevestigd in een tweetal BOPE panelgesprekken onder leiding van branchekenner Peter Luit. Marco Aarnink (Print.com) ziet print on demand snel groeien terwijl offset afneemt: “Met name inkjet neemt een vlucht. Je moet scherp blijven om met de grote spelers te kunnen blijven concurreren, ook internationaal.” Tino Cucca (Printdeal) constateert dat het online assortiment inmiddels enorm is geworden: “Wij begonnen ooit met slechts twee producten, alleen flyers en posters, terwijl er nu tweeduizend producten online staan.” Wouter Haan (Simian) sluit daar bij aan: “Wij begonnen met een focus op papier, maar het pakket is nu veel breder.”
Toch ziet Cucca ook in de toekomst nog wel een rol voor traditionele ‘offline’ bedrijven: “Er zijn altijd specialisaties, die wij niet zelf kunnen maken. Maar wij kunnen die producten wél online verkopen.” Ook zullen er klanten blijven die liever niet online bestellen. Aarnink: “Als er iets is dat offline drukkerijen beter kunnen dan wij, dan is dat het persoonlijke contact.”
Concurrentie uit tech-sector
Serie-ondernemer, tech-investeerder en AI-liefhebber Antoine Roux zette in 2008, zonder enige grafische achtergrond, zijn eerste stappen in online print. Inmiddels telt zijn portal PrintOclock zo’n 80 medewerkers en zo’n 40 miljoen euro omzet. De productiefaciliteit van 2.000 vierkante meter in Toulouse wordt uitgebreid met nog eens 7.000 vierkante meter: “Allemaal voor digitaal printen. Offsetdrukwerk besteden we uit.” Hij noemt de online print-markt in Frankrijk een ‘red ocean’ waar de concurrentie stevig is: “Er zijn meer dan 50 spelers actief.”
Roux voorspelt dat de concurrentie nog zal toenemen door de toetreding van nieuwe speler uit de tech-sector: “Denk aan Amazon, Gelato en Canva. De marktwaardering voor die laatste is nu al 10 tot 20 keer groter dan die van Cimpress. En Canva trekt veel meer internetbezoekers dan bijvoorbeeld Vistaprint.” Volgens Roux gaan dit soort bedrijven steeds meer print naar zich toe trekken. Als zelfbenoemd AI-enthousiasteling voorziet hij bovendien nog meer ontwikkelingen op de online-markt: “Online zoeken gaat volledig veranderen door AI. Je moet je als ondernemer heel goed afvragen in hoeverre jouw bedrijf afhankelijk is van Google, en hoe je je kunt voorbereiden op de aanstaande disruptie.”
Slimmer werken dankzij AI
Ook Pieter De Buysser (NXTGN) denkt dat AI de online print-wereld vooruit zal helpen. Het is een kwestie van de juiste balans vinden tussen drie factoren: de ‘desirability’ (is er vraag of wenselijkheid), de ‘viability’ (kun je er een businessmodel op bouwen) en de ‘feasibility’ (wat zijn de mogelijkheden en de haalbaarheid). “AI kan je helpen efficiënter te werken. Door sneller te doen wat je nu al doet, verhoog je de productiviteit. Je kunt ook creatiever te werk gaan, en bestaande activiteiten met meer inspiratie voortzetten. En je kunt slimmer gaan werken, dankzij betere toegang tot aanwezige kennis. Dat maakt hyperpersonalisatie op maat van de klant mogelijk, want AI helpt je om schaalbaar in te spelen op de unieke vraag van individuele klanten.”
Data en automatisering
Leon van Nunen (ControlMedia), Franky De Meyer (Publi-FDM) en Douwe Pieter van der Galiën (Probo) zijn zich bewust van de mogelijkheden die AI biedt, en zijn er op verschillende manieren mee aan de slag. Soms gaat dat vooral nog om verkenning. De Meyer voorziet op termijn toepassing in de klanten service en bij het optimaliseren van interne processen en ook Van Nunen denkt aan automatiseren: “Ik heb een hekel aan domme repeterende taken, dus als we iets kunnen automatiseren dan doen we dat ook.”
Bij Probo worden wel al verdere stappen gezet, legde Van der Galiën uit. Daar wordt een ‘data warehouse’ gevuld met alle mogelijke informatie en data uit het bedrijf, gestructureerd en ongestructureerd: “Daar kunnen we straks met AI mee aan de slag.” Het is daarom ook van belang dat Probo data ontvangt van machines uit de productie, bijvoorbeeld over verbruik en stilstand: “De leverancier moet ervoor zorgen dat wij toegang hebben tot al die data, zodat wij beter grip krijgen op het hele proces.” Zeker nu Probo bezig is ook productielocaties in andere landen te starten, is het werken volgens strakke procedures noodzakelijk om de gewenste groei te kunnen realiseren, aldus Van der Galiën.
‘AI gaat ons geweldig helpen’
Mark van Heusden sloot het BOPE programma af met een kijkje in de keuken bij Sparkles, gespecialiseerd in de productie van ‘levensmoment-gerelateerde kaarten’ bij bijvoorbeeld bruiloften, geboorte of jubilea. Bovendien worden daar steeds meer persoonlijke geschenken aan toegevoegd – inmiddels goed voor 11 procent van de omzet. Van Heusden verwacht dit jaar zo’n 10 miljoen unieke kaarten te maken: “Terwijl de oplages dalen, dus dat betekent heel veel orders. We hebben het dan ook over een volledig geautomatiseerd proces.” Hij is dan ook volstrekt niet bang voor AI: “Die technologie gaat ons geweldig helpen, bijvoorbeeld door de klant te helpen bij het creëren van een design waar hij of zij helemaal blij van wordt.”
VIGC viert jubileumjaar
Met deze zesde editie van BOPE trapte het VIGC zijn jubileumjaar overtuigend af. Het bevestigde de belangrijke rol die het instituut al 25 jaar speelt bij innovatie in de grafische sector, door een podium te bieden aan expertise en een brug te slaan naar het publiek. Dat werd nog eens onderstreept met de presentatie door Carl Van Rooy, die namens VIGC de mogelijkheden voor online print in de label- en verpakkingsmarkt in kaart bracht – en zo de 150 aanwezigen voorzag van stof tot nadenken over de toekomst.
