Bestaan er nog drukwerk makelaars?
BRANCHE – Dat was de onderzoeksvraag waarop Marco den Engelsman een antwoord moest zien te vinden in opdracht van Fespa Nederland. De uitkomsten waren net zo divers als de werkelijkheid rondom een niet vast omlijnd beroep in het printmedia landschap.
• Leestijd ca. 4 minuten
Tijdens het voorstelrondje aan het ‘ronde tafel gesprek’ bleek er nog één echte drukwerk makelaar aanwezig te zijn.
Alm Modderkolk toonde met trots zijn visitekaartje, waarmee hij duidelijk maakte wat het verschil in advies uitmaakt ten opzichte van een doosje van 500 kaartjes voor nog een 10 euro bij één van de online print bedrijven in ons land. De toon was gezet, maar echt duidelijk werd het allemaal niet.
Rapport is te bestellen via de website van Fespa Nederland
Te divers
Het probleem om een sluitend antwoord op deze vraag te geven is natuurlijk het logische gebrek aan eenduidigheid rondom de definitie van wat drukwerk is, voor wie, voor welke doel en voor de levensduur van een gedrukte of geprinte uiting. In de jaren ’90 werd de drukwerk makelaar getypeerd als ‘de vijand’. In die tijd was er zelfs een ‘zwarte lijst’ van mensen die hun zakken zouden vullen, door werk uit te besteden in de Balkan landen of zelfs het Verre Oosten. Drukwerk makelaars verdienden flink aan het verschil in prijs in eigen land ten opzichte van uitbesteden in de landen aldaar. De toegevoegde waarde in die tijd was misschien dan nog logisch. Drukken was toen nog een traditioneel vakmanschap, een drukwerk makelaar stond nog bij de pers en gaf instructies als ‘nog ietsje roder’. Volgens het onderzoek van den Engelsman (rechts op de kopfoto) zou de rol van de drukwerk makelaar onder invloed van vele ontwikkelingen volledig zijn veranderd. Die uitspraak resulteerde in een levendige discussie, waarbij Alm Modderkolk zijn behoorlijk traditionele positie met verve verdedigde door te stellen dat hij nog steeds een goede boterham verdiende met werkzaamheden zoals hij die al tientallen jaren deed. En ook nu nog als expert naast de drukker bij de pers. Hij deed er nog een schepje bovenop door te stellen dat een ‘dertiger’ klaar staat om zijn ondernemerschap over te nemen.
Iedereen drukwerk makelaar
Den Engelsman liet zich niet intimideren en vervolgde de lijn van zijn onderzoek om toch vooral duidelijk te maken dat advies over het hoe, wat, wanneer en waarom rondom print niet is verdwenen, maar wel volledig is veranderd. Hij benadrukte meerdere keren dat automatisering in vrijwel alle processen het beheer van kwaliteit hebben overgenomen.
De branche werkt in vergelijking tot de 90’er jaren veel meer samen en de handel in drukwerk resulteert in vele business modellen, vooral onder invloed van de online spelers, die al dan niet zelf geheel of gedeeltelijk produceren, via resellers werken, of alleen de functie hebben van het bieden van software oplossingen om vraag en aanbod bij elkaar te brengen.
De traditionele grotere drukwerk inkoopbureaus (zoals het vroegere Kobalt, nu Altavia Sumis), hebben hun dienstverlening flink uitgebreid en zijn een mengvorm van reclame- en mediabureaus. Daar is het inkopen van drukwerk nog slechts een deel binnen een geheel crossmediaal proces.
Ook ‘verkoop binnendienst medewerkers’ bij moderne online print bedrijven zijn ‘drukwerk makelaars’
Tijdsbeelden lopen door elkaar heen
De disruptieve werking van online aanbieders vertroebelen de tijdsbeelden waarover mensen praten. Dat was ook de rode draad tijdens de Fespa bijeenkomst. Den Engelsman moest de aanwezigen steeds weer ‘terugroepen’ om de lijn van het onderzoek te blijven volgen, om van daaruit conclusies te kunnen trekken. Maar de aanwezigen vielen bij herhaling in het vooral accentueren van hun eigen belevingen. Met Alm Modderkolk voorop, maar wel met humor en begrip voor de gang van zaken. Hij nam grote afstand van online. Niet zijn markt. Gespecialiseerd in boeken en verpakkingen houdt hij zich bezig met niches die naar zijn zeggen online niet of nauwelijks worden bediend. Dat volgens den Engelsman naar schatting 70-80% van grafische producties gestandaardiseerd geproduceerd kunnen worden, deerde hem niet. Hij verdient geld aan high-end niche producten. Maar dat is inmiddels niet meer het beeld van de gemiddelde drukwerk makelaar.
Prijs
De aanwezigen hadden gemiddeld een verkeerd beeld van de klanten die bij online bedrijven kopen. Zowel in de particuliere markt als in de zakelijke markt. De term ‘uitknijpen’ kwam regelmatig voorbij. Dat klopt niet meer bij het hedendaagse tijdbeeld. Online bedrijven meten minitieus elke verandering in hun kostprijs per product en sturen bij waar nodig. De klanten betalen notabene vooraf en maken hun keuze vooral op basis van bestelgemak, snelheid en aflever moment. Kwaliteit is geen issue, controles worden automatisch verricht en waar nodig (tegen betaling) gecorrigeerd. De recente verhogingen in kostprijzen voor papier, platen en inkten worden ‘gewoon’ doorberekend en niemand die zich daar druk over maakt. Dat er nog voldoende ruimte zit in het marge spel, blijkt op basis van de vele reseller overeenkomsten die worden gesloten met kortingen die bij de meeste aanbieders kunnen oplopen tot 25-30%.
Conclusies
Terecht trok Marco den Engelsman de conclusie dat de markt anno 2018 veel transparanter is geworden. Kwaliteit, automatisering, prijs, levertijd, allemaal componenten die veel beter voorspelbaar zijn in vergelijking tot een ondefinieerbaar ‘verleden’, waar de één wat meer aan vasthield dan de ander. Alm Modderkolk moest erom lachen en was klaar om de volgende dag gewoon weer aan de slag te gaan, zoals hij al – naar eigen zeggen – 36 jaar deed.