VIGC thema-event: Elektronica in labels & verpakkingen
Labels en verpakkingen zijn succesvolle grafische producten. Zowel Intergraf (de Europese federatie voor print en digitale communicatie) als Finat (de Europese brancheorganisatie voor de labelindustrie) maken melding van een continue omzetstijging van labels -en verpakkingsproducten sinds 2010.
In labels & verpakkingen duikt steeds vaker de naam ‘smart’ op. Smart labels en verpakkingen zijn uitgerust met extra functionaliteiten zoals: interactie met een smartphone, registratie van productgegevens (voorbeeld temperatuur) en logistieke functies. Met het thematische event ‘elektronica in labels en verpakkingen’ werd een totaalbeeld geschetst van deze innovaties.
De sprekers
De thema-namiddag werd geopend door Jordi Baeta, Market Development Manager RFID/Intelligent Labels bij Avery Dennison. In het technologie-overzicht werd het onderscheid tussen RFID en NFC toegelicht: RFID met zijn dipoolantenne om digitale data te kunnen ontvangen/zenden via radiogolven. NFC gebruikt met zijn enkelvoudige spoelstructuur (inductie) energie van de smartphone om te communiceren met het Web. Interessante achtergrondinfo is het toenemend gebruik van RFID in de automobielsector: hiermee kan o.a. de echtheid van aangeleverde onderdelen gewaarborgd worden. Afsluitend kregen we de toekomstplannen van Avery Dennison te zien. Deze geven een duidelijke indicatie hoe sterk dit bedrijf in contactloze communicatie met labels geloofd. Allereerst is er de samenwerking met PragmatIC uit Cambridge. PragmatIC is een pionier in de productie van flexibele RFID-chips, goedkoop en uitermate geschikt voor labeltoepassingen. Hiernaast is ook een start gemaakt met Williot waarmee op het domein van passieve bluetooth-communicatie terechtkomen. Het idee is uiterst interessant: we zijn omgeven door een veelheid aan elektromagnetische signalen, zoals bijvoorbeeld het groeiend aantal WIFI-netwerken. Met de Williot-antenne wordt uit deze straling energie gedestilleerd om een Bluetooth-applicatie aan te sturen.
In een tweede technologieblok was het woord aan Tijl van Vliet, Co-Founder & CTO van TicTag. Het interessante aan het bedrijf Tictag is dat ze een goedkoop (gepatenteerd) alternatief voor NFC ontwikkeld hebben onder de naam ‘multitouch’. Het concept is een geprint patroon in geleidende inkt dat in een label kan geïntegreerd worden. Door de label dan in contact te brengen met het aanraakscherm van je smartphone kan je communiceren met een app of webpagina. Je simuleert als het ware een meervoudige vingerafdruk (5 contactpunten) op een aanraakscherm die door de app of webpagina herkend kan worden. Mogelijke toepassingen zijn te vinden in product-authenticiteit, diensten voor de consument, logistiek,… Tijl deelde zijn mening over concurrerende technologieën als de QR-code en NFC-tag. Met de QR-code kan natuurlijk ook een communicatie met de smartphone opgezet worden, maar veiligheid blijft een probleem. Zo gaf hij het voorbeeld van leenfietsen in een grootstad waarbij de gebruiker via een QR-code makkelijk de vergoeding voor het gebruik van de fiets kon activeren. Al snel bleek de QR-code te zijn overgeplakt met een variant waarbij het geld op een andere plaats terechtkwam. Voor de NFC-tag voorziet hij moeilijkheden in China. De NFC-tag is een Amerikaans product met NXP als grote producent. Dit ligt in het huidige ondernemersklimaat gevoelig in China, wat dan weer het toenemend gebruik van de QR-code in China kan verklaren. Een belangrijk argument voor gebruik van de ‘multitouch’ ziet hij in het intuïtieve gebruik: er gebeurt niets onverwachts (zoals een NFC-tag wel kan overkomen). Je maakt zelf fysisch contact met de touchscreen en verricht de nodige handeling op de smartphone.
Eén van de grote uitdagingen voor de toekomst is het produceren van smart packaging in hoge productievolumes in drukkerijen. Dit concept zit in de researchfase en Jarne Machiels, projectingenieur bij IMO-IMOMEC (Universiteit Hasselt), was de geknipte man om de stand van zaken te rapporteren. Middels het Europese Paperonics-project onderzoekt men aan de universiteit Hasselt de mogelijkheden van ‘smart systems’ op papieren dragers. Op de planning staat de ontwikkeling van 3 demo’s: een ’slimme’ marketing verpakking, een anti-counterfeiting verpakking en een verpakking met temperatuur registratie. De eerste testresultaten van het zeefdrukken van NFC-antennes op verschillende papiersoorten werden getoond. Flexo en rotogravure zijn de volgende druktechnieken die onderzocht zullen worden op toepasbaarheid voor het drukken met conductieve inkten.
Na deze interessante technisch geïnspireerde sprekers was het de beurt aan de markt. Jonas Vandecruys, Functional decoration specialist bij AB InBev gaf ons inzage in de standpunten van de merkeigenaar inzake smart packaging. Uitdaging voor AB Inbev is dat het de eindklanten van hun product (bier) niet kent. Er wordt geleverd aan cafés, restaurants enz. maar de eigenlijke consument is voor hen een ‘black box’. Inzake smart packaging konden we kennismaken met de ‘Budweiser Cup’, een zeer succesvolle actie in de Verenigde Staten maar hier zo goed als onbekend gebleven. In deze drink cup, die de bezoekers tijdens het WK in de States werd aangeboden, was onderaan een functionaliteit toegevoegd: hoe hoger het geluidsniveau in het stadium, hoe heviger de onderkant oplichtte. Dit zorgde voor een sterke beleving bij de toeschouwers en illustreert perfect wat AB Inbev verlangt van ‘smart packaging’: beleving staat centraal. Zo willen ze de consument liever weg van de smartphone om de focus volledig op het product te kunnen leggen. Hinderpaal voor de massale adaptatie blijft de kostprijs, terwijl belangrijke investering nodig zijn om tot werkende concepten te komen (de kip of het ei verhaal). Toch blijft Ab Inbev de ontwikkelingen sterk volgen: het verzamelen van data via smart packaging is een sterk wapen om de klant beter te leren kennen.
Het slotwoord kon voor niemand anders zijn dan voor Hans van de Mortel, eigenaar van Metafas. Metafas is namelijk één van de weinige bedrijven uit de lage landen die effectief ‘smart products’ produceert en hierbij sterk inzet op innovatie. In het aanbod vinden we o.a. RFID-antennes, gedrukte luidsprekers, LED applicaties, ‘smart textiles’, thermoforming en de slimme farmaceutische verpakking. Een flink aanbod dat hem o.a. een samenwerking met de autofabrikant TESLA heeft opgeleverd.
Conclusies
Doelstelling van het event was om de integratie van elektronica in verpakkingen en labels vanuit verschillende invalshoeken te bekijken. Dit heeft toch een aantal duidelijke inzichten en stellingen opgeleverd:
- De smartphone, met zijn grote verspreiding en gebruik, blijft voor innovaties in andere sectoren zorgen. Naast NFC-tags zitten er ook label applicaties gebaseerd op communicatie via het touchscreen in de pijplijn.
- Merkeigenaars zijn niet allemaal even tuk op het toenemend gebruik van de smartphone. In een tegenbeweging ontwerpen zij concepten om de focus van de consument van de smartphone weg te nemen en te verleggen naar het merkproduct zelf.
- Energie blijft een sleutelelement in de nieuwe communicatievormen. NFC kan door inductie van stroom voorzien worden. Passieve bluetooth is een nieuw interessant batterij-loos concept. Hierin komt de elektrische voeding van smart labels uit de toenemende Elektromagnetische straling in de lucht (o.a. toenemend gebruik Wifi).
- Kostprijs blijft een niet te onderschatten element in de verdere evolutie van smart labels en verpakking. Om de extra meerkost te verantwoorden zullen verkoop effecten duidelijk aangetoond moeten worden.
Als slotwoord dank aan de sprekers en aanwezigen om van dit event een succes te maken.
